Ebeveynler İçin Farkındalık: Çocuğunuzla İlişkinize Nasıl Katkıda Bulunur?
Mindful ebeveynlik mükemmel ebeveynlik demek değildir. Yoğun yaşantılarımız, günlük duygu dalgalanımlarıyla dolu; evet, biz yetişkinler için bile. Ancak mindful ebeveynlik, gün içerisinde küçük pratiklerle hayatınızda yer edinmeye, sizi ve çocuğunuzu rahatlatmaya başlayabilir. Mindful ebeveynliğe dair tüm merak edilenler ve Kidly meditasyon modülünün sürece olan katkısı blog yazımızda.
Mindfulness nedir?
Mindfulness, bilinçli farkındalık anlamına gelir.Dikkati şimdiki zamana getirmeyi, duygu ve düşünceleri yargılamadan, şefkatle kabul etmeyi içerir. Budist felsefeye dayanan mindfulness, daha az tepkisel olmaya yardımcı güçlü bir araçtır. Düzenli yapılan bilinçli farkındalık pratikleri, olaylar ve kişilerle olan ilişkileri dönüştürerek daha mutlu hissetmeye katkıda bulunur.
Deneyimleri açık ve yargısız bir tutumla karşılamak ve otomatik verilen olumsuz tepkileri ve bu tepkilerin arkasında yer alan alışkanlık kalıplarını fark etmek için yoga, nefes egzersizleri, meditasyon gibi pek çok farklı bilinçli farkındalık tekniği kullanılır. Bu teknikler ile amaç mindfulness’ın aşağıdaki üç temel özelliğini geliştirmektir:
Niyet: Farkındalığınızı besleme niyeti.
Dikkat: Anda ortaya çıkan duygu ve düşünceleri gözlemlemek.
Tutum: Nezaketli, meraklı ve yargısız bir tutum içinde olmak.
Mindful ebeveynlik nedir?
Mindfulness, ebeveynlere özellikle stresli durumlarda kullanabilecekleri güçlü bir yaklaşım sunar. Mindful ebeveynlik ile zor zamanlarda kontrolü ele geçiren duygu ve düşüncelerin yerini, olan bitene farkındalıkla bakabilme ve çocukla olan ilişkiyi bu farkındalıkla yönetebilme tutumu alır.
Ebeveynlikte mindfulness, Mindfulness Temelli Stres Azaltma (MBSR) programının kurucusu Prof. Jon Kabat-Zinn tarafından tanımlanan;
- Yargısızlık
- Sabır
- Kabul
- Başlangıç zihn
- Güven
- Çabasızlık
- Bırakabilmek
şeklindeki bilinçli farkındalık tutumlarının önce anne babalar tarafından içselleştirilmesi ile başlar. Çünkü çocukla kurulan ilişkide stresi yönetebilme becerisi, ebeveynlerin kendi tepkilerini nasıl yönettiği, duygu ve düşünceleriyle nasıl bir ilişki içerisinde olduğuyla ilgilidir. Mindfulness, ebeveynlik yolculuğunun içerisinde, ebeveynin hem kendisini hem de çocuğunu iyi anlaması, ihtiyaçlarını fark etmesi ve davranışlarını düzenleyebilmesine yardımcı olması açısından oldukça etkilidir.
Mindful ebeveynliğin faydaları nelerdir?
Duygu regülasyonu sağlanır: Duygularını ve düşüncelerini fark eden, otomatik tepkiler vermek yerine davranışlarını seçme becerisi geliştiren ebeveynler, duygu regülasyonu noktasında çocukları için iyi birer rol model oluştururlar.
Öz-şefkat gelişir: Kendine farkındalıkla bakan, olan bitene öz-şefkat ve kabul ile yaklaşan bir ebeveyn için çocuğuna da her durumda şefkat ve empati gösterebilmek kolaylaşır.
Stres seviyeleri azalır: Farkındalık pratikleri stresli ebeveynlik sürecinde etkili bir destek uygulaması olabilir. Kriz anlarında duygu ve düşüncelerin liderliğinde dürtüsel şekilde hareket etmek yerine, bir adım geriden olana olduğu gibi bakabilmek, hem ebeveynlerin hem de onlar aracılığıyla çocukların stres seviyelerinin azalmasına yardımcı olur.
Ebeveyn-çocuk ilişkisi derinleşir: Farkındalık, hem çiftler hem de ebeveynle çocuk arasındaki ilişkinin daha empatik, şefkatli ve dengeli olmasına yardımcı olur. Yargısız ve şeffaf şekilde kurulan ilişkiler gelişir ve derinleşir.
Çocuğun olumlu davranışları artar: Şefkatli, yargısız ve açık bir iletişim, çocukların ebeveynleriyle derin bir bağ kurmalarını ve her halleriyle kabul gördüklerini hissetmelerini sağlar. Bu tür kabul ortamları çocuğun daha olumlu davranışlar sergilemesini destekler.
Mindful ebeveynlik becerisi nasıl geliştirilebilir?
Ebeveynlik, gelişim ve değişimin mutlak olduğu, kişileri dönüştüren yaratıcı bir süreçtir. Peki mindful ebeveynlik becerisini geliştirmek için neler yapılabilir?
Dinleyin Bir çocuğun dünyasını anlamak, ihtiyaçlarını görmek ve onunla güçlü bir bağ kurmanın en birinci yollarından biri iyi bir dinleyici olmaktır. Diğer pek çok beceri gibi dinleme de zaman içerisinde gelişir ve mindful ebeveyn olma noktasında dönüştürücü bir etki yaratır.
Kriz anlarında mindful olmak için bu 4 adımı uygulayın
1- Stresi fark edin ve eyleme geçmeden önce durun.
2- Dikkati bedeninize getirin. Bedeninizde ya da nefesinizde ne tür değişimler var? Sakince izleyin.
3- Etrafta neler oluyor? Çocuğunuzun ses tonunu, hareketlerini ve mimiklerini fark edin.
4- Eyleme geçme zamanı. Artık seçimlerinizi tepkisel olarak değil bilinçli şekilde yapabilirsiniz.
Meditasyon yapın Bir farkındalık tekniği olarak meditasyon, sadece ebeveynliğe yönelik bir çalışma değildir. Düzenli yapılan meditasyon pratiği, hem kişiyi hem de ebeveynlik sürecini dönüştürebilir. Nefes pratikleri, yoga ya da oturma meditasyonu gibi pek çok farklı bilinçli farkındalık tekniği, mindful ebeveyn olma yolunda güçlü bir araçtır. Bu amaçla mindfulness eğitimi alınabilir ya da farklı dijital uygulamalar eşliğinde evde pratik yapma yoluna gidilebilir.
Kidly’nin meditasyon modülü sürece nasıl katkı sağlayabilir? Kidly’nin zengin meditasyon modülü ile mindful ebeveyn olma yolculuğunda çocuğunuzla birlikte pratik yapabilir, meditasyonu hayatınıza en kolay ve keyifli şekilde entegre ederek güçlü bir alışkanlığa dönüşmesini sağlayabilirsiniz. (bkz. Çocuğunuz Kidly meditasyon modülünden nasıl yararlanabilir?)
Animasyonlu mindfulness pratikleri içeren modül içerisinde, eğlenceli karakterlerle; rehberli meditasyon, nefes egzersizleri, fiziksel rahatlama egzersizleri yapabilir, çeşitli farkındalık pratikleri içeren hikayelerle günün ilk ışıklarından uyku vaktine kadar istediğiniz zaman çocuğunuzla mindfulness’ı deneyimleyebilirsiniz.
